Procedura zgłaszania naruszeń prawa
Informacja dla Sygnalistów
Na podstawie Ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. Ustawa o ochronie sygnalistów), pracodawcy są zobowiązani do wdrożenia systemu, który umożliwi sygnalistom zgłaszanie naruszeń prawa w sposób bezpieczny i poufny. Osoba fizyczna, która zgłasza takie naruszenia, uzyskuje status sygnalisty.
- Kim jest Sygnalista?
Sygnalistą może być każda osoba fizyczna, która dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznie informacji o naruszeniu prawa, zdobytych w związku z wykonywaną pracą. Status sygnalisty mogą uzyskać:
- Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę,
- Pracownicy tymczasowi, świadczący pracę w oparciu o umowy o pracę tymczasową,
- Osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, np. na umowę zlecenie, umowę o dzieło, kontrakty B2B,
- Przedsiębiorcy, którzy w ramach współpracy uzyskali wiedzę o naruszeniach,
- Akcjonariusze lub wspólnicy w przedsiębiorstwach,
- Członkowie organów osób prawnych (np. zarządy, rady nadzorcze) lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej,
- Osoby świadczące pracę pod nadzorem lub kierownictwem wykonawców, podwykonawców lub dostawców, w tym na podstawie umów cywilnoprawnych,
- Stażysta, praktykant, wolontariusz,
- Funkcjonariusz służb państwowych,
- Żołnierz zawodowy.
- Jakie naruszenia mogą zgłaszać sygnaliści?
Sygnalista może zgłaszać naruszenia dotyczące różnych obszarów prawa, w szczególności:
- Korupcji i działań związanych z przekupstwem,
- Zamówień publicznych, w tym nieprawidłowości w przetargach,
- Usług finansowych, produktów finansowych i rynków finansowych,
- Przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- Bezpieczeństwa produktów oraz ich zgodności z wymaganiami technicznymi i prawnymi,
- Bezpieczeństwa transportu, zarówno osób, jak i towarów,
- Ochrony środowiska, w tym łamania przepisów ekologicznych,
- Ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego,
- Bezpieczeństwa żywności i pasz, w tym przypadków skażenia produktów spożywczych,
- Zdrowia i dobrostanu zwierząt, w tym przypadków znęcania się nad zwierzętami,
- Zdrowia publicznego, w tym naruszeń dotyczących środków ochrony zdrowia,
- Ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami,
- Ochrony prywatności i danych osobowych, w tym naruszeń związanych z RODO,
- Bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych,
- Interesów finansowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej,
- Rynku wewnętrznego UE, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa, a także opodatkowania osób prawnych,
- Konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela, zwłaszcza gdy dotyczą one stosunków jednostki z organami władzy publicznej.
- Kogo dotyczy Ustawa o ochronie sygnalistów?
Ustawa nakłada obowiązek na:
- Pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 50 osób wykonujących pracę zarobkową, w tym na podstawie umów o pracę, umów cywilnoprawnych czy kontraktów B2B (jeśli osoby nie zatrudniają współpracowników).
- Podmioty obowiązane do przestrzegania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML), niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników.
Termin na wdrożenie odpowiednich procedur mija 25 września 2024 r.
- Obowiązki Pracodawcy
Pracodawca musi:
- Utworzyć poufny kanał zgłaszania naruszeń, który zapewni sygnalistom bezpieczeństwo i anonimowość,
- Opracować odpowiednie procedury i regulaminy, które będą regulować sposób przyjmowania i rozpatrywania zgłoszeń,
- Wyznaczyć niezależną osobę lub podmiot zewnętrzny odpowiedzialny za obsługę zgłoszeń,
- Prowadzić działania wyjaśniające w odpowiedzi na zgłoszenia sygnalistów.
- Sposoby zgłaszania naruszeń
Sygnalista ma możliwość dokonania zgłoszenia na trzy sposoby:
- Zgłoszenie wewnętrzne – skierowane bezpośrednio do pracodawcy, możliwe do złożenia w formie ustnej, pisemnej, telefonicznej lub osobiście.
- Zgłoszenie zewnętrzne – skierowane do Rzecznika Praw Obywatelskich, który rozpatruje sprawy sygnalistów.
- Ujawnienie publiczne – poprzez media, internet lub inne formy publicznego ujawnienia informacji o naruszeniu.
- Informacja zwrotna dla Sygnalisty
- Sygnalista otrzyma potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia w ciągu 7 dni od momentu jego złożenia.
- Ostateczna informacja o wyniku rozpoznania zgłoszenia zostanie przekazana do 3 miesięcy od momentu zgłoszenia.
- Ochrona Sygnalisty przed działaniami odwetowymi
Ustawa zapewnia sygnalistom ochronę przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawcy lub innych podmiotów. Zakazane działania odwetowe obejmują m.in.:
- Odmowę nawiązania stosunku pracy z sygnalistą,
- Wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia,
- Obniżenie wynagrodzenia za pracę,
- Pominięcie sygnalisty przy awansowaniu lub wstrzymanie jego awansu,
- Przeniesienie na niższe stanowisko pracy.
Podobne przepisy dotyczą sygnalistów świadczących pracę na innych podstawach niż stosunek pracy. W ich przypadku za działania odwetowe uznaje się m.in.:
- Wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy, której stroną jest sygnalista, w szczególności umów dotyczących sprzedaży, dostawy towarów lub świadczenia usług,
- Odmowę przyznania uprawnień, koncesji, zezwoleń lub ulg.
Jeśli sygnalista dozna działań odwetowych, przysługuje mu prawo do pełnego odszkodowania.
- Procedura wewnętrzna w firmie
KALTER Sp. z o. o. z dniem 25.09.2024 r. została wdrożona wewnętrzna Procedura dokonywania zgłoszeń wewnętrznych oraz podejmowania działań następczych. Procedura ta obejmuje wszelkie zasady postępowania w przypadku zgłoszeń wewnętrznych, zapewniając przejrzystość i bezpieczeństwo procesu. Wypełniając postanowienia Ustawy z dnia z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. Ustawa o ochronie sygnalistów).
W załączeniu:
